Co warto wiedzieć o rozwoju dzieci i młodzieży.

 

 

Wydarzenia znaczące i wpływy społeczne

wg E.H. Eriksona

 

Zadania rozwojowe

wg R.J. Havighursta

Niemowlęctwo (0-1 rok)

Dzieci muszą nauczyć się ufać temu, że inni troszczą się o ich podstawowe potrzeby; jeśli opiekunowie odrzucają dziecko lub są niekonsekwentni dziecko może spostrzegać świat jako niebezpieczny, pełen niegodnych zaufania i niewiarygodnych ludzi; matka lub główny opiekun jest „kluczowym” czynnikiem społecznym w rozwoju dziecka.

· uczenie się chodzenia

· uczenie się pobierania pokarmów stałych

· uczenie się mówienia

· uczenie się kontrolowania własnego ciała

· uczenie się różnic związanych z płcią i wstydu

Dzieciństwo (2-3 lata)

Dzieci muszą  uczyć się być autonomiczne- jeść i ubierać się samodzielnie, dbać o własną higienę; porażki w osiąganiu tej niezależności mogą zmusić dziecko do zwątpienia we własne zdolności i poczucia wstydu; rodzice są „kluczowymi” czynnikami społecznymi w rozwoju dziecka.

· osiąganie stabilności fizjologicznej

· formowanie się prostych pojęć dotyczących społecznej i fizycznej rzeczywistości

· uczenie się emocjonalnego odnoszenia się do rodziców, rodzeństwa i innych ludzi

· uczenie się rozróżniania dobra / zła oraz rozwijanie sumienia

Wiek zabawy (4-5 lat)

Dzieci usiłują zachowywać się w „dorosły sposób” i próbują wziąć na siebie odpowiedzialność odnośnie spraw przekraczających ich aktualne możliwości; obierają sobie czasem cele lub działania, które są sprzeczne z celami lub działaniami innych członków rodziny, a konflikty te wzbudzać mogą poczucie winy; pomyślne rozwiązanie tego kryzysu wymaga wyważenia: dziecko musi utrzymać swoje „poczucie inicjatywy”, a równocześnie nauczyć się nie łamania praw, przywilejów lub celów innych; rodzina- to „kluczowy” czynnik społeczny w rozwoju.

· opanowywanie sprawności fizycznych koniecznych do różnych gier

· budowanie całościowej postawy wobec siebie jako rozwijającego się organizmu

· uczenie się obcowania z rówieśnikami

 

Wiek szkolny (6-12 lat)

Dzieci muszą doskonalić ważne społeczne i szkolne sprawności; jest to okres, w którym dziecko porównuje siebie z rówieśnikami; wystarczająco produktywne dziecko będzie zdobywać społeczne i szkolne sprawności w celu zdobycia pewności siebie; porażka w zdobywaniu tych ważnych cech prowadzi do poczucia niższości; znaczącymi czynnikami społecznymi są nauczyciele i rówieśnicy.

· uczenie się odpowiedniej roli płciowej

· rozwijanie się podstawowych sprawności czytania, pisania i liczenia

· rozwijanie się pojęć niezbędnych w codziennym życiu

· rozwijanie się sumienia, moralności, skali wartości

· osiąganie niezależności osobistej

· rozwijanie się postaw wobec grup społecznych i instytucji

Wczesna adolescencja ( 13-17 lat) oraz późna adolescencja (18-22 lata)

Jest to skrzyżowanie dzieciństwa i dojrzałości; dorastający boryka się z pytaniem :kim jestem?”; musi ustanowić podstawową tożsamość społeczną i zawodową lub pozostanie nieokreślony, co do roli jaką ma pełnić, jako dorosły; podstawowy czynnik społeczny w rozwoju to społeczność rówieśników.

 

· osiąganie nowych i bardziej dojrzałych związków z rówieśnikami obojga płci

· opanowywanie społecznej roli związanej z płcią

· akceptowanie swej fizyczności i efektowne korzystanie z własnego ciała

· osiąganie emocjonalnej niezależności od rodziców i innych dorosłych

· osiąganie bezpieczeństwa i niezależności ekonomicznej

· wybór i przygotowanie się do zawodu / zajęcia

· przygotowywanie się małżeństwa i życia rodzinnego

· rozwijanie się sprawności intelektualnych i pojęć niezbędnych dla kompetencji obywatelskiej

· pożądanie i osiąganie społecznie odpowiedzialnego zachowania

· nabycie zbioru wartości oraz systemu etycznego jako przewodnika dla zachowania.